خواب ها یک سری تجربه ی بسیار در دسترس هستن که افراد می تونن به عنوان یکجور ماده ی خام ازش برای درک حوزه ی ناخودآگاه استفاده کنن. این داده های خام، شاید اینطور به نظر بیاد که دارن مفهوم رو پیچیده میکنن یا مانع میگذارن که ما نتونیم به مفهوم اصلیشون به راحتی دسترسی پیدا کنیم. با اینحال، سمبلیک بودنشون اجازه میده که ما ازشون به عنوان یک شابلون استفاده کنیم و بتونیم از تفسیر یک خواب برای تصمیم گیری در حوزه های بسیار مختلفی از زندگی، استفاده کنیم.

خواب ها، ممکنه که به نظر برسه دارن به یک حوزه ی ملموس و خاص اشاره میکنن. به طور مثال خوابی با موضوع شغل و پول، ممکنه این تصور رو ایجاد کنه که این خواب مرتبط با چالش های پولی و مالی هست. با اینحال نمیشه همچین توصیفی رو به خواب ها نسبت داد چونکه اونها همونطور که گفته شد کاملا سمبلیک هستن و به چیز هایی فراتر از اون چه که در ظاهر بازنمایی میکنن اشاره دارن.

خواب ها در مورد ماهیت احساسات و رفتار هایی که میشه بر اساسشون شکل گرفت صحبت میکنن و این رفتار ها در قلمرو ارزش یا اهداف تصور شده ای قرار نمیگیرن. بلکه مثل احساسات بسیار سیال و آزاد هستن. موضوع این کتاب در مورد اون دسته از خواب هاییه که شما رو به یاد اخبار روز و اتفاقاتی که در جریان یک زندگی زمینی بسیار ممکنه ذهنتون باهاش درگیر بشه هست.

اخبار در زندگی ما خیلی نقش دارن و حتی اگه افراد کناره جویی از اجتماع باشیم، ناخود آگاه توسط این اخبار بمباران میشیم. مثل حوادثی که رخ میدن. تصمیمات جدیدی که از طرف افراد قدرتمند جامعه گرفته میشه. بحران های طبیعی و دست ساخته های شرورانه.

بسیاری از این اخبار استرس آور هستن. نگرانی ایجاد میکنن. و ممکنه که دیدنشون در دنیای خواب برای برخی این ترسو ایجاد کنه که خب ممکنه اتفاق بدی درون زندگیشون بیوفته. یا حتی در نظرشون مسخره باشه. مثلا در اخبار میشنویم که یک جایی از دنیا، ملخ ها مثلا به یک سری مزارع حمله کردن و ممکنه همون شب توی خواب تصاویری از اون اتفاق رو ببینیم. و بعد به نظر بیاد که ذهن خواسته شیطنت کنه یا فکر کنیم که روح ولگردی داریم. یا یک برونفکنی رخ داده و اون اتفاق رو از نزدیک دیدیم. یا کلا به یه حالت تمسخر آمیزی به این خواب نگاه کنیم و فکر کنیم که شاید شب زیادی شام خوردیم. ولی به نظر نمیرسه که ذهن، قصدش از ایجاد این تصاویر صرفا شوخی کردن باشه. بخصوص در مورد خواب هایی که نه تنها خنده دار یا بی معنا نیستن، یعنی حس خنثی ایجاد نمیکنن بلکه بسیار اضطراب آورن، یک هیجان شدیدی رو به صورت منفی ممکنه ایجاد کنن و این در مورد افرادی که وضعیت روانی ضعیفی دارن یا دلمشغولی زیادی دارن خوب نیست و بهتره که در مورد ماهیت خواب، این آگاهی رو به دست بیارن تا بتونن این فشاری که در اثر تراکم افکار مختلف و متضاد براشون ایجاد شده رو مدیریت کنن.

انتخاب موضوع اخبار روز برای بررسی طیفی از سمبل بی شماری که می تونه در دنیای خواب ظاهر بشه، این مزیت رو داره که دست میذاره درست روی اون مسائلی که بخش زیادی از ناخودآگاه جمعی ما رو به خودش مشغول کرده. اخبار موضوعات بسیار مشترکی توی افکار روزمره ی ما هستن. اگر یک موضوع یا یک کلمه ای که پیش از این توی ادبیات ما بسیار کم کاربرد بوده وارد اخبار بشه، به سرعت تبدیل میشه به یک تجربه ی مشترک. یه چیزی که توی ذهن همه ی ما تاثیر میذاره.

و به تدریج تبدیل میشه به یک رویای مشترک، یک خواب مشترک یا یک کابوس مشترک.

ولی خب کی میدونه که تفسیر این خوابا میتونه چی باشه؟ رویکرد این کتاب، تعبیر خواب به شیوه ی روانشناختی هست. شیوه ای که متفکرین سرشناسی طی دهه های اخیر در موردش صحبت کردن و چیز جدیدی نیست ولی نیازه که هنوز بهش پرداخته بشه. ابزار های بهتری برای بهینه تر و سریع تر تفسیر کردن خواب ها طراحی بشه و همچنین ذهن ما برای بررسی و کنکاش درون خواب ها تقویت بشه و این مسائل از بحث هایی در گوشه و کنار دنیای آکادمیک تبدیل به یک اتمسفر عمومی بشن یعنی افرادی که ادبیات ساده تری رو برای فکر کردن به کار میگیرن هم بتونن از این روش ها استفاده کنن. چون شاید درمان کردن افرادی که از هزیان و مالیخولیا رنج میبردن صرفا حرفه ی یک فردی به اسم فروید بوده یا همکارانش، ولی دست و پنجه نرم کردن با دلمشغولی هایی که ممکنه به خاطر خواب ها ایجاد بشه یک دغدغه ی عمومی تره.

نکته ای که در مورد شیوه ی تفسیر در این کتاب لازمه بهش اشاره بشه اینه که تفسیر خواب به شیوه ی روانشناختی، تنها شیوه ای نیست که میشه به کمکش خواب ها رو کالبد شکافی کرد. حتی اگر یک استعداد قوی در مورد اینکه حالا علوم دیگه ای در این حوزه وجود دارن حالا چه در زمین چه در هر دنیای دیگه ای، به لحاظ منطقی میشه تصور کرد که احتمالا روش هایی برای استفاده از داده های درون خواب با رویکرد های دیگه و اهداف دیگه میشه طراحی کرد. برخی از این اهداف هم می تونه کاملا شرورانه باشه یا خنثی باشن. چه بسا خوده تعبیر خواب به شیوه ی روانشناختی هم بیشتر به بررسی مهندسی خواب میپردازه یعنی اینکه سیستم ارزش گذاری درونش نیست. سیستم ارزش گذاری تعیین میکنه که ما برای گسترش کدوم دسته از اخلاقیات، به کنکاش درون (در اینجا به طور مثال کنکاش درون دنیای خواب) میپردازیم. تعبیر خواب روانشناختی در حالت عادی به نظر نمیرسه که یک سیستم ارزش گذاری روشن داشته باشه. مهندسی خواب رو بررسی و توصیف میکنه.

شاید با خودتون فکر کنید که خب تعبیر خواب به شیوه ی روانشناختی میتونه خودآگاهی بیشتری ایجاد کنه یا حتی سطح معنویت رو افزایش بده ولی اینطور به نظر نمیرسه. یعنی اینکه به نظر نمیرسه که تعبیر خواب به شیوه ی روانشناختی به طور مستقیم بتونه روی افزایش سطح اخلاقیات یا معنویت تاثیر بذاره.

برای درک این موضوع یه مثال رو میتونیم مرور کنیم. فرض کنید فردی خواب ببینه که دچار یک بیماری ویروسی شده و این ویروس باعث میشه که در لحظاتی قدرت زیادی برای تخریب و آسیب زدن به دیگران پیدا کنه. اگر بدون هیچ نوع ارزش گذاری خاصی بخوایم این خوابو تشریح کنیم، میشه گفت ویروس داره به یک عامل خارجی اشاره میکنه که کنترل فرد رو به دست میگیره و اونو برای انجام اهداف از پیش برنامه ریزی شده مدیریت میکنه یا هدایت میکنه.

و با توجه به اینکه در دنیای خواب این ویروس تونسته یک قدرت مضاعفی به فرد بده، هر چند این قدرت باعث میشه که به دیگران آسیب بزنه اما اگر از نظر بیننده ی خواب ایرادی نداشته باشه که همچین رفتارایی رو از خودش بروز بده، پس به هیچ عنوان یک خواب هشدار نیست. یعنی اگه با ایده آل فرد در تضاد نیست پس نمیتونیم از جانب فردی که حالا خودشو مفسر این خواب میدونه، این قضاوتو انجام بدیم که همچین خوابی هشدار دهنده است.

شاید یک نفر واقعا بخواد که به یک ویروس روانی دچار بشه و بتونه همچین اهدافی رو عملی کنه. اما بسیاری از افرادی که حالا همچین علومی رو ترویج میدن یا در موردش کار فکری تولید میکنن، به تناسب سلیقه ی خودشون دارن یک سری ایده آل رو اضافه میکنن. حتی افرادی که افکار معنوی ندارن یا حتی کاملا ماده گرا هستن هم ممکنه که به راحتی یک سری ایده آل رو به شیوه ی تفسیرشون اضافه کنن. به طور مثال هدفشون بقای موجود باشه. یعنی با دیدن خوابی در مورد بیماری ویروسی، اینجور استدلال کنن که خب فرد داره یک جور نابهنجاری رو تجربه میکنه که این نابهنجاری در حوزه ی ناخودآگاهش قرار گرفته. در مورد عامل ایجادش اطلاعی نداره و حالا درمانگر وظیفه ی خودش میدونه که به فرد کمک کنه خودشو از دست ویروس روانی نجات بده و بقای خودشو حفظ کنه. خب این که هدفت حفظ بقای فرد مقابل باشه دیگه جزوی از علم تعبیر خواب روانشناختی نیست. این یک سیستم ارزش گذاریه که خودت انتخابش کردی.

و نمی تونی این انتخابو قاطی این علم کنی. چونکه تعبیر خواب روانشناختی، صرفا داره آناتومی خواب رو تشریح میکنه و تو اون ایده آل ها و ارزش ها رو به کمک جهانبینی دیگه ای، رویکرد های دیگه ای و علوم دیگه ای طراحی کردی.

این نکته رو لازم دیدم بهش اشاره بشه چون مناقشات زیادی بر این اساس شکل گرفته و حتما هم شکل میگیره. به طور مثال شما ممکنه با جست و جوی مفهوم یک خواب، وارد سایتای مختلفی بشید و تفسیرای مختلفی رو در مورد خوابتون مطالعه کنید. فارغ از این که بسیاری از این سایت ها، دارن اصلا به شکل اشتباهی.. به شکل شرورانه ای آناتومی خواب رو تشریح میکنن، رویکرد ها و نیت شرورانه هم خودش دیگه جزو علم تعبیر خواب روانشناختی نیست بلکه دارن سیستم ارزش گذاری متفاوتی رو برای شما تشریح میکنن، باید در این مورد آگاه باشید که یک مفسر، می خواد چجور ارزش هایی رو به شما تلقین کنه و این رو به اسم علم و یک حقیقت غیر قابل تردید به شما تلقین نکنه.

یک فرد می تونه خیلی خوب آناتومی خواب رو برای شما تشریح کنه، می تونه ساعت ها در این مورد با شما صحبت کنه، می تونه کلی رفرنس بیاره، از قدرت کلامش استفاده کنه، بهترین شکل و حرفه ای ترین شکل ممکن کلماتی رو کنار هم قرار بده اما لا به لای این صحبت ها، بیاد یک ارزش یا ایده آل مخرب و منفی ای رو مثل یک غذا، به شما بخورونه. در صورتی که این ارزش ها با هدف شما سازگاری نداشته باشن، می تونن در ادامه مشکلات زیادی رو ایجاد کنن.

برای همین اخلاقیش این بود که پیش از شروع این کتاب به این موضوع اشاره بشه، که شما کدوم بخش از این کتاب رو دارین به عنوان مهندسی رویا مطالعه میکنید و کدوم دسته از صحبت ها یک سری سیستم ارزش گذاری و ایده آل هستن که صرفا توسط نویسنده دارن به محتوای کتاب اضافه میشن. و کاملا هم توصیه میشه که این حرفا رو به سادگی نپذیرید حتی اگه به نظرتون اومد که خواب ها دارن به شیوه ی منطقی تشریح و توصیف میشن، باز هم نمیشه به تمام محتوای کتاب اعتماد کرد و مسئولیت استفاده از این اطلاعات برای خودسازی یا تصمیم گیری، بر عهده ی شما هم هست.

ایده آلی که در اینجا توصیف میشه، با این امیده که بتونه سطح عشق رو در موجود، افزایش بده. این چیزی هست که به عنوان یک آموزه ی معنوی به ما یاد دادن... اینکه هر کاری میکنیم، سعی کنیم با نیت عاشقانه باشه. یعنی کمک کنه که در یک همدلی و وحدت بیشتری با موجودات این دنیا باشیم، حتی اگر اونها قصد شرورانه ای داشته باشن، سعی کنیم که این دنیا رو قشنگ تر و زیبا تر بسازیم، کمک کنیم که بتونن این موجودات شرور هم در صلح و دوستی با ما زندگی کنن، تغییر کنن، دیدگاهشون عوض بشه، دیدگاه های جنگ طلبانه شونو کنار بذارن و تمام این ایده آل ها چیزایی هستن که بر اساس عشق طراحی شدن. همیشه ما در فرهنگ عمومی مون بهش اشاره میکنیم و ذاتا باهاش آشنا هستیم. حتی کودکان هم اغلب در ضمیر خودشون با این موضوع آشنا هستن و درکش میکنن.

اما درک کردن یک موضوع تا زندگی کردن بر اساس اش، خیلی فاصله است. یعنی شما حتی اگر یک ایده آل منفی هم داشته باشین، حتی اگر بخواید شرور ترین آدم این دنیا هم باشین، بین اینکه این هدف رو بخواین تا اینکه بخواین اینطور زندگی کنین، یعنی عمل کنین و رفتار کنین، فاصله است و تلاش و ممارست زیادی رو مطلبه.

در اینجا هم ایده آل اینه که به کمک تعبیر خواب روانشناختی، بتونیم سطح عشق رو افزایش بدیم و تصمیماتی بگیریم که تا جای ممکن عاشقانه تر باشن.